BRUSSEL – De Europese Unie heeft woensdag gezegd dat zij de CO2-uitstoot tegen 2040 met 90% zal verminderen, in een overeenkomst die algemeen wordt gezien als een verzwakking van de eerdere klimaatdoelstellingen van het blok van 27 landen, na een nachtelijk debat voorafgaand aan de VN-klimaatconferentie in Brazilië.
Hongarije, Slowakije en Polen stemden tegen de overeenkomst, ondanks dat andere landen akkoord gingen met belangrijke compromissen, waaronder het toestaan van flexibiliteit voor lidstaten om internationaal koolstofkredieten te kopen om hun emissiedoelstellingen te bereiken en voor de EU om haar klimaatbeleid opnieuw te beoordelen afhankelijk van de economische prestaties. De overeenkomst maakt het ook mogelijk om een nieuw CO2-handelsplan voor transport en verwarming, een centrale vraag van Polen, uit te stellen.
Aanbevolen video’s
Milieuactivisten bekritiseerden de deal vanwege bepalingen die de EU in staat zullen stellen koolstofkredieten te kopen van minder ontwikkelde landen, waardoor de verplichtingen van het blok feitelijk worden uitbesteed. “Het gebruik van offshore koolstofwitwaspraktijken om dit nominale doel te bereiken betekent dat de eigen inzet van de EU veel lager is, en die inzet betekent zelfs nog minder met een ingebouwde clausule om de doelstelling elke twee jaar af te zwakken”, aldus Greenpeace EU-klimaatactivist Thomas Gelin. Jeroen Gerlag, directeur Europa van de non-profitorganisatie Climate Group, zei dat “hoewel de EU zich aan haar 90%-verplichting op papier houdt, ze in feite een deel van haar emissiereducties zal offshoren – waardoor het een probleem van iemand anders wordt.”
Het akkoord werd tussen de EU-klimaatministers tijdens een marathonsessie vannacht tot woensdagochtend tot stand gebracht. Voordat het een juridisch bindend document wordt, zal het Europees Parlement erover stemmen en met de Europese Raad over de inhoud ervan onderhandelen.
“Dit is precies het signaal dat Europa in deze tijden moet afgeven”, zei de Zweedse klimaatminister Romina Pourmokhtari, die Finland, Duitsland, Spanje en Nederland bedankte voor het aandringen op hoge emissiereducties in het debat.
Wopke Hoekstra, Europees commissaris voor Klimaat, Net-Zero en Schone Groei, zei dat de overeenkomst sterk is vergeleken met die van bondgenoten in de Stille Oceaan, Europa en Noord-Amerika, maar dat een compromis nodig was te midden van de huidige geopolitieke en economische spanningen.
“Op dit continent zullen we doorgaan met klimaatactie, maar er moet een brug worden geslagen, het moet gepaard gaan met onafhankelijkheid en concurrentievermogen. Niet de een zonder de ander. Alle drie zijn essentieel”, zei hij.
De uitvoerende macht van de EU, voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, zal nu naar Brazilië reizen voor de Conferentie van Partijen – bekend als COP30 – met een duidelijk EU-emissieverdrag.
“Nu hebben we de mogelijkheid om met leiderschap naar Belem te gaan”, zegt Sara Aagesen, de Spaanse minister van Klimaat.
Veel EU-regeringen zijn sinds de Overeenkomst van Parijs in 2015 naar rechts opgeschoven. Sommigen zien klimaatregelgeving als een belemmering voor de economie, terwijl anderen zeggen dat Europa hernieuwbare energiebronnen zal produceren en verkopen, of gedwongen zal worden energie of groene producten te kopen uit landen als China.
Bosbranden, hittegolven en overstromingen komen in heel Europa steeds vaker voor, wat de roep om meer klimaatactie oproept. Maar crises zoals de Russische oorlog in Oekraïne en de nieuwe onstabiele relatie met de Verenigde Staten hebben de politieke en economische druk doen toenemen om het belangrijkste milieubeleid in te perken.