Tallinn – De stemmen van meer dan 21.000 koorzangers belden in de regen in Estland, en een enorme menigte toeschouwers barstten in applaus uit, niet onder de indruk van het sombere weer.
Het songfestivalterrein, een enorme buitenlocatie in de Estlandse hoofdstad, Tallinn, werd zaterdagavond verpakt ondanks de stortbui. De traditionele lied- en dansfeest, die tientallen jaren geleden weerstand inspireerde tegen Sovjetcontrole en later werd erkend door het culturele agentschap van de VN, trok tienduizenden artiesten en toeschouwers aan, velen in nationaal kostuum.
Aanbevolen video’s
Het vierdaagse koor-singing- en dansevenement draait om Estse volksliederen en patriottische volksliederen en wordt ongeveer om de vijf jaar gehouden. De traditie dateert uit de 19e eeuw. In de late jaren tachtig inspireerde het de uitdagende zangrevolutie, waardoor Estland en andere Baltische landen zich losmaakten van de Sovjetbezetting.
Tot op de dag van vandaag blijft het een belangrijk punt van nationale trots voor een land van ongeveer 1,3 miljoen.
Dit jaar zijn tickets voor het hoofdevenement -een zeven uur durende concert op zondag met koren van alle leeftijden -weken van tevoren uitverkocht.
Rasmus Puur, een dirigent op het Songfestival en assistent aan de artistiek directeur, schrijft de piek in populariteit toe aan Estoniërs die verlangen naar een gevoel van eenheid in de nasleep van de wereldwijde onrust, vooral de Russische oorlog in Oekraïne.
Sovjetbezetting
De traditie om massieve eerste liedjes alleen te houden, dan dateert lied- en dansfestivals terug tot de tijd dat Estland deel uitmaakte van het Russische rijk.
De eerste liedviering werd gehouden in 1869 in de zuidelijke stad Tartu. Het luidde een periode van nationaal ontwaken voor Estoniërs in, toen Estlandse perspers, theater en andere dingen naar voren kwamen, zegt Elo-Hanna Seljamaa, universitair hoofddocent aan de Universiteit van Tartu.
De festivals gingen door tijdens een periode van de onafhankelijkheid van Estland tussen de twee wereldoorlogen en vervolgens tijdens de bijna 50 jaar Sovjetbezetting.
De Sovjet-heersers waren in “allerlei massasaries van allerlei soorten, dus in zekere zin was het heel logisch voor het Sovjetregime om deze traditie aan te boren en te proberen het te coöpteren”, zei Seljamaa in een interview.
Estoniërs moesten in die tijd Sovjet -propaganda -liedjes in het Russisch zingen, maar ze waren ook in staat om hun eigen liedjes in hun eigen taal te zingen, wat zowel een daad van uitdagendheid als een therapieact voor hen was, zei ze.
Tegelijkertijd leerde de gecompliceerde logistiek van het samenstellen van een massale gebeurtenis zoals dat Estoniërs om zich te organiseren, zei Seljamaa, dus toen het politieke klimaat in de jaren tachtig veranderde, kwam het protest tegen de Sovjetregel natuurlijk in de vorm van samenkomen en zingen.
De eenheid reikte verder dan de grenzen van Estland. Tijdens de zangrevolutie hebben 2 miljoen mensen in Estland, Letland en Litouwen de handen in elkaar gesloten om een menselijke keten van 600 kilometer (370 mijl) te vormen die protesteerde met de Sovjetbezetting van de Baltische staten met een lied.
In 2003 herkende het culturele lichaam van de Verenigde Naties, UNESCO, Estland’s Folk Song Festival en soortgelijke evenementen in Letland en Litouwen voor het presenteren van het “immateriële culturele erfgoed van de mensheid.”
‘We zongen onszelf vrij’
Marina Nuring herinnert zich dat hij de zangrevolutiebijeenkomsten bijwoonde in de jaren tachtig als tiener. Dit jaar reisde ze naar Tallinn vanuit Luxemburg, waar ze momenteel woont, om deel te nemen aan de Song and Dance Celebration als koorzanger- haar oude hobby.
Seljamaa zegt dat het lied- en dansviering in de jaren negentig misschien een daling van de populariteit heeft geleden, een ietwat moeilijke tijd voor Estland, omdat het opkwam als een onafhankelijk land nadat de Sovjetunie instortte, maar sindsdien is teruggekaatst.
Er is een enorme interesse in onder jonge mensen, zegt ze, en altijd meer artiesten die willen deelnemen dan de locatie kan passen, en er zijn mensen die Estland hadden verlaten om in het buitenland te wonen, maar terugreizen om deel te nemen.
Nurming is een voorbeeld. Ze maakt deel uit van het Europees Choir of Estonians – een zanggroep die Estoniërs verenigt uit meer dan een dozijn landen.
Veel kansen om te zingen
De vierdaagse viering van dit jaar, die op donderdag begon, omvatte verschillende stadiondansvoorstellingen met meer dan 10.000 dansers uit het hele land en een concert van het folkmuziekinstrument.
Het culmineert in het weekend met het Songfestival met ongeveer 32.000 koorzangers, voorafgegaan door een grote processie, waarin alle deelnemers – zangers, dansers, muzikanten, gekleed in traditionele kostuums en zwaaiende Estse vlaggen – van het stadscentrum naar het songfestivalterreinen van de Baltische Zee.
Degenen die deelnemen komen uit alle hoeken van Estland, en er zijn ook collectieven uit het buitenland. Het is een mix van mannen, vrouwen en kinderen, met deelnemers van zes tot 93 jaar.
Voor de meesten is zingen en dansen een hobby bovenop hun dagelijkse banen of studies. Maar om deel te nemen aan de viering, moesten collectieven een rigoureus selectieproces doorlopen en maanden van repetities.
Voor Karl Kesküla, een elektrotechnisch ingenieur van het westelijke eiland Saarema van Estland, is dit de eerste keer dat ik deelnam aan de songviering als zanger -maar hij woonde het eerder bij als toeschouwer.
Hoog emotioneel punt
Het thema van het Songfestival dit jaar is dialecten en regionale talen, en het repertoire is een mix van volksliederen, bekende patriottische volksliederen die traditioneel worden gezongen bij deze feesten en nieuwe stukken die speciaal voor de gelegenheid zijn geschreven.
De artistieke regisseur van het festival, Heli Jürgenson, zegt dat hoewel het publiek niet alle nummers zal kennen -vooral degenen die in dialecten worden gezongen -er zullen veel mogelijkheden zijn om mee te zingen.
Het hoofdconcert op zondag eindigt met een lied genaamd “My Fatherland Is My Love”- een patriottisch lied Estonians zong spontaan op het festival van 1960 uit protest tegen het Sovjetregime. Elke songviering sinds 1965 is afgesloten met dit volkslied in wat zowel artiesten als toeschouwers beschrijven als het hoogste emotionele punt van het hele evenement.
Een emotionele Jürgenson, die dit jaar een gecombineerd koor zal leiden van ongeveer 19.000 mensen die het zingen, zei: “Dit is een heel speciaal moment.”
Ze gelooft dat wat de traditie meer dan 150 jaar geleden dreef, het vandaag nog steeds drijft.
“Er zijn verschillende keerpunten geweest, er zijn veel historische wendingen geweest, maar de behoefte aan zingen, liedjes en mensen zijn hetzelfde gebleven,” zei ze. “Er zijn bepaalde nummers die we altijd zingen, die we willen zingen. Dit is wat deze traditie meer dan 150 jaar in stand houdt.”
‘We vergeten onze problemen’
Deelnemers beschreven de feesten als een belangrijk onderdeel van hun nationale identiteit.
“Estoniërs komen altijd door de moeilijke tijden door liedjes, door liedjes en dansen. Als het moeilijk is, zingen we samen en dat brengt alles weer bij elkaar en dan vergeten we onze problemen,” zei zanger Piret Jakobson.
“Het is echt goed met alle Estse mensen om hetzelfde te doen,” zei ingenieur Taavi Pentma, die deelnam aan de dansvoorstellingen. “Dus we zijn er een inademen en het hart klopt (als één).”
Ongeveer 100 leden van het Europees Choir of Estonians kwamen dit jaar naar de liedviering vanuit verschillende uithoeken van Europa. Onder hen is Kaja Kriis, die vanuit Duitsland reisde, waar ze de afgelopen 25 jaar woont.
“Estland is mijn thuis,” zei ze, eraan toevoegend dat het belangrijk is dat ze “samen met mijn vrienden is, om mijn Estse taal te behouden, om de Estse taal en de Estse cultuur te behouden.”