TANZANIA – Ze kwamen bijeen bij de Verenigde Naties omringd door verontrustende waarschuwingen voor een escalerend conflict dat het Midden-Oosten zou kunnen overspoelen en de internationale betrekkingen die gebaseerd zijn op ‘multilateralisme’ verder zou kunnen vernietigen – landen die samenwerken en de macht delen. Een week later gingen de wereldleiders naar huis met het vooruitzicht op een bredere oorlog die zich zou intensiveren en de mondiale verdeeldheid centraal zou staan, niet alleen in het Midden-Oosten maar ook elders.
Er werden geen grote doorbraken verwacht tijdens de publieke en besloten bijeenkomsten tijdens de jaarlijkse bijeenkomst van presidenten, premiers en andere leiders van de Algemene Vergadering van de VN. Dat is zelden het geval. Maar dit jaar was bijzonder grimmig, met geen einde in zicht van de drie grote conflicten in Gaza, Oekraïne en Soedan, en van de escalerende Israëlische militaire actie in Libanon.
Aanbevolen video’s
De waarschuwing van VN-secretaris-generaal Antonio Guterres dat het multilateralisme “van de rand” moet worden teruggebracht, maakte de somberheid alleen maar groter, samen met toespraak na toespraak waarin de mislukkingen werden bekritiseerd om de klimaatverandering aan te pakken en de groeiende ongelijkheid tussen rijke en arme landen aan te pakken, en de waarschuwing voor kunstmatige intelligentie zonder vangrails en het potentieel van dodelijke wapens zonder menselijke controle.
President van de Algemene Vergadering, Philémon Yang, sloot de weeklange bijeenkomst op hoog niveau maandagmiddag af en noemde deze “bijzonder tumultueus” en wees op de “gewelddadige conflicten” die woeden.
“Dit is helaas geen uitputtende lijst van de crises en conflicten waarmee lidstaten van de Verenigde Naties te maken hebben”, klaagde hij.
Delen van de wereld zijn kapot
Er was geen meningsverschil over het feit dat het multilateralisme gebroken is, dat dit grondbeginsel van de Verenigde Naties – opgericht in 1945 op de as van de Tweede Wereldoorlog – dringend nieuw leven moet worden ingeblazen om de uitdagingen aan te kunnen waarmee de wereld vandaag de dag wordt geconfronteerd.
Eén voorbeeld: precies op het uur op vrijdag waarop de Israëlische premier Benjamin Netanyahu de Algemene Vergadering vertelde dat zijn land oprecht vrede wil – een doel dat door vrijwel elke leider wordt benadrukt – bombardeerden Israëlische gevechtsvliegtuigen gebieden rond Beiroet in een dodelijk spervuur.
De afgelopen dagen, zei Yang, heeft de wereld een ‘extreem dramatische escalatie’ gezien tussen Israël en Hezbollah in Libanon, waardoor oorlog in het hele Midden-Oosten dreigt. ‘Op dit moment hangt de vrede in het Midden-Oosten nog maar aan een klein budget’, waarschuwde hij.
VN-woordvoerder Stephane Dujarric zei dat de bijeenkomst van leiders van dit jaar – met zijn grote toespraken die in de VN-spraak bekend staan als het “algemene debat” – plaatsvond op “een zeer serieuze en zeer intense tijd.”
“De wereld stopt niet voor het algemene debat”, zei hij maandag tegen verslaggevers. “Dus we waren erg gefocust op wat de lidstaten zeiden, maar we blijven erg gefocust op wat er in de wereld daarbuiten gebeurt. gebouw.”
Er was één positieve ontwikkeling die werd verwelkomd door secretaris-generaal Antonio Guterres en vele leiders: de goedkeuring van een ‘Pact voor de Toekomst’ op een top vlak voordat de wereldleiders hun toespraken voor de Algemene Vergadering begonnen. De 42 pagina’s tellende blauwdruk heeft tot doel de 193 VN-lidstaten samen te brengen om de uitdagingen van vandaag het hoofd te bieden, van klimaatverandering en kunstmatige intelligentie tot escalerende conflicten en toenemende ongelijkheid en armoede.
Het daagt leiders van grote en kleine landen, rijk en arm, uit om beloften in daden om te zetten. Of dat gebeurt, valt nog te bezien. Yang, de voorzitter van de Assemblee, zei dat zijn kantoor al “een bewustmakingscampagne” heeft opgezet om de implementatie te stimuleren.
Dekvloeren tegen egoïsme waren er in overvloed
Ter illustratie van de mengeling van wee en vermoeide hoop die door de bijeenkomst sijpelde, hekelde de Burundese minister van Buitenlandse Zaken, Albert Shingiro, maandag een internationale gemeenschap waar “de meesten van ons doen alsof we alleen op de wereld zijn, alsof anderen niet bestonden. of telde niet.”
Toch, zo zei hij, toont de consensus over het Pact voor de Toekomst “aan dat het multilateralisme niet dood en begraven is.”
Vanuit de gezichtspunten waar leiders van kleinere of minder machtige landen zitten, kan de VN de wereld niet veranderen zonder zichzelf te veranderen. Opgericht met 51 lidstaten, telt het nu 193 lidstaten, en velen voelen zich er slechts tot op zekere hoogte bij betrokken.
“We moeten ervoor zorgen dat mondiale instellingen ontwikkelingslanden, vooral kleine, kwetsbare landen zoals het mijne, zetels geven aan de besluitvormingstafels”, zei de premier van Barbados, Mia Mottley. “De woede en het wantrouwen van onze burgers in instellingen, in leiders en in het multilateralisme en zijn processen die uitsluiten, maar veel gepraat en weinig actie opleveren, zijn zeer reëel.”
Nobelprijswinnaar voor de vrede Muhammad Yunus, hoofd van de interim-regering van Bangladesh, zei: “de tijd vraagt om nieuwe houdingen, nieuwe waarden, nieuwe verdragen, voor alle gemeenschappen en landen.”
“Ik geloof dat de wereld zich moet engageren voor een gedeelde visie van ‘drie nullen’ die we samen kunnen verwezenlijken, gericht op nul armoede, nul werkloosheid en nul netto CO2-uitstoot – waar een jong persoon waar ook ter wereld kansen zal hebben om te groeien, niet als werkzoekende maar als ondernemer”, zei hij tegen de vergadering.
Tijdens de mondiale bijeenkomst hoorde de vergadering uit 190 landen – allemaal behalve Brunei, Myanmar en Afghanistan. Tot de sprekers behoorden 71 staatshoofden, 42 regeringsleiders, zes vice-presidenten en kroonprinsen, acht vice-premiers, 53 ministers, drie vice-ministers en zeven delegatiehoofden. Normaal gesproken komt de VN-Veiligheidsraad één keer bijeen tijdens de week op hoog niveau, maar dit jaar kwam de raad ongeveer zes keer bijeen vanwege de mondiale conflicten en crises.
Ondanks al het alarm zijn de leiders hier politici, en velen maakten er een punt van om op zijn minst enigszins een beroep te doen op optimisme. Wellicht heeft niemand dit zo benadrukt als de Amerikaanse president Joe Biden, die na ruim een halve eeuw in het openbare leven zijn laatste toespraak hield op de jaarvergadering.
Hij merkte op dat de mensheid een einde heeft gemaakt aan een aantal van de ogenschijnlijk hardnekkige dreigingen, conflicten en onrechtvaardigheden waarmee de wereld werd geteisterd toen hij in 1972 tot senator werd gekozen, van de Koude Oorlog tot de apartheid in Zuid-Afrika.
‘Het kan beter’, zei Biden. “Dat mogen we nooit vergeten.”