Jesse Eisenberg wist niet dat Kieran Culkin op het punt stond uit zijn film te stappen.
Het duurde nog maar een paar weken voordat de opnames van ‘A Real Pain’ zouden beginnen, en Eisenberg en een groot deel van de bemanning waren al in Polen bezig met de voorbereidingen. De film, die vrijdag in de bioscoop te zien is, is zeer persoonlijk voor Eisenberg, die op 17-jarige leeftijd via zijn tante meer contact begon te maken met zijn eigen Poolse afkomst.
Aanbevolen video’s
Het verhaal, dat al bijna twintig jaar door zijn hoofd spookt, volgt twee neven op een Holocaust-tournee na de dood van hun grootmoeder. Het gaat over moderne pijn en historisch trauma – serieuze thema’s behandeld met de lichte, humoristische toets van een roadtripfilm voor een vreemd koppel. Een van hen, David, is een beetje gespannen, een beetje neurotisch. De andere, Benji, is iets chaotischer. Je kunt raden welke Culkin had afgesproken om te spelen.
“Ik maakte meteen contact met het personage”, zei Culkin. “Ik wist dat ik het wilde doen. Op creatief vlak wilde ik hier deel van uitmaken.”
Maar het laatste seizoen van ‘Succession’, waarin hij de jongste Roy, Roman, speelde, duurde langer dan verwacht. Plotseling verdween de tijd met zijn gezin waarop hij had gerekend onder de drukte van professionele verplichtingen en hij wilde eruit. Het nieuws over deze ontwikkeling kwam rechtstreeks terecht bij Fruit Tree, het productiebedrijf van Emma Stone, Dave McCary en Ali Herting, die besloot het even voor zichzelf te houden.
“We begrepen het volkomen, maar we waren ook in paniek”, aldus Herting. “Het was de bedoeling dat hij de week daarop zou vliegen en de volgende dag zou beginnen met fotograferen. Er was geen tijd voor herschikking. De enige troef die we in petto hadden, was het feit dat Emma een zeer nauwe relatie met hem had.
Culkin beschreef het telefoontje van Stone als een ‘omgekeerde psychologie-zaak’. Stone, die haar acteurs-, vriend- en producerhoeden droeg, was begripvol, eerlijk en direct over het feit dat zijn redenering volkomen logisch was en ook dat de hele zaak zonder hem uit elkaar zou vallen. Maar dat was niet zijn probleem, zei ze. Ze zou het afhandelen.
“Ze liet me volledig van de haak vallen”, zei Culkin. “En ik denk dat ik op het moment dat ik aan de telefoon kwam, dacht: ‘oh (krachtterm), ik maak deze film.'”
Het was niet de eerste of de laatste keer dat het lot van “A Real Pain” op het spel stond. Het was een strijd om zelfs maar financiering rond te krijgen, totdat Topic Studios erbij kwam.
“We wilden er graag deel van uitmaken”, zegt Ryan Heller, vice-president film en acquisities van Topic. “Het had een duidelijke boog voor het publiek en een enorme kans om te verrassen met hoe diep, gelaagd, complex en persoonlijk het was. Die combinatie? Het is zeldzaam.”
Er waren ook de logistieke complicaties bij het filmen in Polen, wat inhield dat het de eerste productie zou zijn die zou filmen in het voormalige concentratiekamp Majdanek, buiten Lublin, en het feit dat Culkin een beetje onder spanning stond op de set. De eerste week was bijzonder stressvol, omdat iedereen merkte dat zijn ritme samenwerkte.
“Jesse en onze directeur fotografie (Michał Dymek) waren zorgvuldig gefotografeerd omdat ze zich ook zo zorgen maakten over het schema en ze wilden dat alles heel precies zou zijn,” zei Herting. ‘En Kieran vond het niet geweldig.’
Hij vond het ook moeilijk om zich aan te passen aan het maken van regieaantekeningen van zijn scènepartner. Het resultaat was spanning. Het was vriendelijk, maar voelbaar.
“Het paste wel een beetje bij de film”, zei Herting. “Net als in de film werden ze allebei zachter en begonnen ze elkaar in het midden te ontmoeten. En tegen de tijd dat we dieper in het verhaal zitten, zijn ze echt samengekomen en is er een zoetheid en een band. Er is veel wederzijds respect.”
Eisenberg leerde zijn draaiboek weg te gooien en de improvisatie te omarmen. Culkin begon te beseffen dat de vragen van zijn directeur deel uitmaakten van een samenhangende visie en niet willekeurig waren. Het resultaat is iets dat levendiger en leuker is dan Eisenberg ooit had kunnen plannen. Ze wisten dat het speciaal was, maar nu stonden ze voor hun volgende test: publiek.
Het Sundance Film Festival was altijd het doel geweest voor ‘A Real Pain’, en ze haastten zich om de opname slechts enkele dagen voordat deze begon af te maken. Maar ze wisten niet wat daar zou gebeuren: of iemand het leuk zou vinden of kopen. Eisenbergs eerste film, ‘When You Finish Saving the World’, had een meer gedempt debuut, deels omdat het festival dat jaar virtueel was.
Maar met ‘A Real Pain’ hoefden ze zich geen zorgen te maken. Het werd gevierd door publiek en critici en distributeurs stonden in de rij om met Eisenberg te praten vlak na de première. De uitverkoop groeide uit tot een van die beroemde nachtelijke sessies die tegenwoordig steeds zeldzamer worden voor festivaluitbraken.
“Dit zijn bedrijven waar ik al jaren voor pitch”, zei Eisenberg. “Het was volkomen surrealistisch en zelfs een beetje gênant om in zo’n positie te zitten, omdat ik er nog niet klaar voor was.”
De volgende dag waren Eisenberg en Culkin aan het lunchen. Eisenberg kon niet eens een moment vinden om te eten: hij had het te druk met het afhandelen van telefoontjes. Tijdens één keer keek hij naar Culkin en liet een grote grijns zien. Er kwam goed nieuws, dat wist hij. Culkin, ooit de improvisator, maakte een foto van zijn regisseur en co-ster op dat moment van triomf. Binnenkort zou de wereld ook weten dat Searchlight het voor een bedrag van tien miljoen dollar had verworven, met een volwaardige theatrale inzet.
De reis van “A Real Pain” is nog niet voorbij. Het is tenslotte het prijzenseizoen, hoewel Eisenberg huivert bij het idee dat er “nog een element van oordeel moet komen.” Het is bijna, zo voegde hij eraan toe, een Damocles (zoals in ‘zwaard van’) die boven de ervaring hangt.
En toch zijn zelfs hij en Culkin enthousiast dat het resoneert met het publiek, en niet eens op dezelfde manier. Het lijkt erop dat Benji overal waar ze komen een ander antwoord krijgt. Op het Telluride Film Festival was het “een lach per minuut” voor alles wat hij deed. In Londen, zei Culkin, “was het precies het tegenovergestelde.”
‘Ze waren niet gecharmeerd van hem,’ zei Culkin. “Maar ze waren verbonden en luisterden en ik vond dat heel, heel interessant en heel cool. Het maakt niet uit wat je gevoel voor die man is, mensen voelen zich er nog steeds mee verbonden.
De lakmoesproef zou kunnen liggen in het personage Mark van Daniel Oreskes, een ietwat ondergeschikte rol die Eisenberg speciaal had geschreven voor een acteur van wie hij houdt. Terwijl de anderen in de Holocaust-reisgroep bespreken hoe geweldig Benji is, zegt Mark droogjes: “Vergeef me als ik deze magische vonk niet zie.”
“Hij is maar een lens, maar hij spreekt meestal elke avond de helft van het publiek toe”, zei Eisenberg. “De film vertelt ons niet dat dit onze held is.”
Eisenberg had Benji oorspronkelijk geschreven met het idee om de rol zelf te spelen. Dit was een idee waar hij over werd uitgepraat. Het zou simpelweg te veel op zijn bord zijn geweest. Hij is blij dat hij de “gemakkelijke” rol in David krijgt. Maar het idee van de ene acteur over ‘makkelijk’ is de nachtmerrie van de ander. Vraag Culkin maar of hij Eisenbergs rol wel of niet kan spelen.
‘Dat kan gewoon niet,’ lachte Culkin. “Ik kon het gewoon niet.”