BEIROET – Uren nadat een door de VS bemiddeld staakt-het-vuren om een einde te maken aan de oorlog tussen Israël en Hezbollah van kracht werd, werd Libanon wakker met het geluid van feestelijk geweervuur in plaats van Israëlische luchtaanvallen en drones die boven hun hoofd zoemden.
Het was een zeldzaam moment van rust voor Libanon, omdat de bommen na een jaar oorlog niet meer vielen. Duizenden ontheemden reden vreugdevol terug naar hun steden en dorpen in Zuid- en Oost-Libanon.
Aanbevolen video’s
Maar het besef van wat ons te wachten staat drong snel tot me door. Stad na stad in het zuiden en oosten en delen van Beiroet zijn verwoest, hele grensdorpen zijn met de grond gelijk gemaakt en duizenden gebouwen zijn beschadigd. De Wereldbank schat de verliezen op ongeveer 8,5 miljard dollar.
Voor het kleine en gebroken mediterrane land, dat al meer dan een half decennium te maken heeft met allerlei rampen, heeft het staakt-het-vuren meer vragen dan antwoorden opgeleverd.
Wie van hen zal de rekening van de wederopbouw betalen? Zal Hezbollah zijn strijders en arsenalen volledig uit het zuiden verwijderen en zich ten noorden van de Litani-rivier verplaatsen – en hoe zal het Libanese leger ervoor zorgen dat dit gebeurt? En zal Israël uiteindelijk accepteren dat de militanten worden teruggedrongen, gehavend maar niet vernietigd?
Ondertussen is de politieke verlamming in Libanon tussen bondgenoten en tegenstanders van Hezbollah tijdens de oorlog alleen maar verergerd, waardoor de mogelijkheid van instabiliteit is ontstaan die het staakt-het-vuren zou kunnen doen wankelen. Bij sommigen is de woede gegroeid omdat zij dit zien als het besluit van de door Iran gesteunde groep om een nieuwe rampzalige oorlog met Israël uit te lokken.
Tijdelijke rust of een stap richting veiligheid op de lange termijn?
Tijdens de zestig dagen durende eerste fase van het staakt-het-vuren, gebaseerd op Resolutie 1701 van de Veiligheidsraad, moeten de strijdkrachten van Hezbollah en Israël zich terugtrekken uit Zuid-Libanon, en moet het Libanese leger tussenbeide komen.
De Libanese troepen moeten ervoor zorgen dat Hezbollah zijn faciliteiten en militaire posities ontmantelt en dat het land niet probeert opnieuw op te bouwen. Dat is een belangrijk spanningspunt, waardoor het leger mogelijk in een gevaarlijke confrontatie terechtkomt met de machtigere militante groep.
Het leger, grotendeels gefinancierd door de Verenigde Staten en andere westerse regeringen, is een zeldzaam punt van eenheid in het gespannen sektarische politieke systeem van Libanon. Maar er wordt altijd geprobeerd om wrijving met Hezbollah te vermijden, die wordt gesteund door een groot kiesdistrict onder de sjiitische moslims in Libanon.
Hassan Fadlallah, parlementslid van Hezbollah, vertelde donderdag aan verslaggevers dat de groep met het leger zal samenwerken om het staakt-het-vuren ten uitvoer te leggen. Maar hij zei ook dat het leger niet in staat is Libanon tegen Israël te verdedigen – een rol die Hezbollah al lang heeft opgeëist. Hij zei dat de groep die rol zou blijven vervullen.
“Kan iemand zeggen dat als Israël aanvalt, wij toekijken?” zei Fadlallah. “Als Israël ons land aanvalt, zullen we vechten en ons verzetten. Dit is ons recht.”
Mike Azar, een Libanese commentator, zei dat het leger “in een onmogelijke positie” verkeert.
“Het is eerlijk gezegd absurd om te suggereren dat het de infrastructuur van Hezbollah kan ontwapenen of ontmantelen”, zei hij in een online bericht.
De VS en Frankrijk zullen ook betrokken worden bij een toezichtmechanisme om ervoor te zorgen dat Resolutie 1701 wordt uitgevoerd.
De levensvatbaarheid ervan wordt door alle partijen werkelijk op de proef gesteld – ‘als er echt sprake zal zijn van die toewijding’, zei Salman Shaikh, die tijdens de oorlog van 2006 als politiek adviseur van de speciale VN-gezant voor Libanon diende, toen de resolutie werd aangenomen. voorbij. Hij leidt nu The Shaikh Group, een organisatie voor bemiddeling en conflictoplossing.
Critici van het akkoord vrezen dat de druk op Libanon veel groter is, en dat Israël meer ruimte heeft om Hezbollah aan te vallen – wat het land heeft beloofd te zullen doen als het gelooft dat Hezbollah zich niet aan de voorwaarden houdt.
Met steun van de VS heeft Israël zichzelf “bijna totale vrijheid gegeven om te bepalen wanneer het Libanon om welke reden dan ook opnieuw moet of wil aanvallen”, zegt Matt Duss, uitvoerend vice-president van The Center for International Policy, een in Washington gevestigde denktank.
Het in geldnood verkerende Libanon heeft steun nodig voor zijn militaire en gehavende land
Libanon is sinds eind 2019 verwikkeld in een verlammende financiële crisis die miljoenen mensen in de armoede heeft geduwd, het banksysteem heeft verwoest en het land heeft beperkt tot slechts een paar uur staatselektriciteit per dag.
Het Libanese leger heeft ook geleden: troepen hebben ontslag genomen of hebben een tweede baan aangenomen om de rekeningen te betalen. Toch is het doel van de overeenkomst dat Libanon meer rekruteert en nog eens 10.000 troepen ten zuiden van de Litani-rivier inzet. Zonder aanzienlijke financiering zou dit onmogelijk zijn – vooral met de enorme wederopbouwkosten waarmee Libanon nu wordt geconfronteerd.
De internationale gemeenschap heeft vorige maand op een donorconferentie in Parijs 1 miljard dollar toegezegd voor Libanon, waarvan 800 miljoen dollar voor humanitaire hulp en 200 miljoen dollar voor steun aan het leger. Maar hulpgroepen zeggen dat nog niets van die financiering is gerealiseerd.
Mercy Corps zegt dat het bruto binnenlands product van Libanon alleen al in de laatste twee maanden van de oorlog met 6,4% is gekrompen (zo’n 1,15 miljard dollar). De organisatie doet er alles aan om vóór de winter huisvesting en diensten voor ontheemden veilig te stellen.
“De ergste gevolgen voor de burgerbevolking kunnen nog in het verschiet liggen”, zei Laila Al Amine, landendirecteur van het Mercy Corps voor Libanon, in een verklaring.
Een dreigende vraag is wie de rekening gaat betalen. Iran heeft aangeboden te helpen, maar het land zit krap bij kas en staat onder westerse sancties. De olierijke Arabische Golfstaten, die na de oorlog van 2006 hebben geholpen bij de wederopbouw, zijn de politieke klasse van Libanon beu en zijn niet geneigd in te grijpen.
Toenemende spanningen over Hezbollah in eigen land
Zelfs vóór de oorlog waren Hezbollah en zijn arsenaal een twistpunt in Libanon. Volgens bondgenoten zijn de militanten van Hezbollah van cruciaal belang voor de bescherming van Libanon, terwijl critici zeggen dat het wapentuig de staatssoevereiniteit schendt en wordt gebruikt om politieke tegenstanders onder druk te zetten. Ze eisen al lang dat Hezbollah wordt ontwapend.
Senior parlementariër Alain Aoun zei dat Libanon een lange lijst urgente zaken heeft die moeten worden aangepakt, waaronder de verkiezing van een president na ruim twee jaar van vacuüm, het veiligstellen van financiering voor de wederopbouw en het oplossen van een groot aantal verwaarloosde economische problemen.
De tegenstanders van Hezbollah waren ook boos over het besluit om op 8 oktober 2023 eenzijdig raketten af te vuren op Noord-Israël. De groep zei dat zij solidair handelde met bondgenoot Hamas in de Gazastrook en beloofde niet te stoppen voordat daar een staakt-het-vuren was bereikt. . Critici zeggen dat het Libanon in een oorlog heeft meegesleept en het verwoestende bombardement van Israël heeft veroorzaakt.
Zelfs enkele bondgenoten uitten hun frustratie.
Wetgever Gebran Bassil, leider van een partij die jarenlang de belangrijkste christelijke bondgenoot van Hezbollah in de regering was, zei in een video op X dat Hezbollah “in dienst van de staat moet staan”, en niet andersom.
Hezbollah’s belangrijkste bondgenoot, parlementsvoorzitter Nabih Berri, die het voortouw nam bij de onderhandelingsinspanningen, heeft er lang op aangedrongen dat Hezbollah zijn campagne tegen Israël loskoppelt van de oorlog in Gaza. Nu roept hij het parlement op om in januari voor een president te stemmen, om zo de politieke impasse in Libanon te doorbreken – een stap die de politieke macht van Hezbollah op de proef zou kunnen stellen.
Dit is waar internationale financiering en politieke steun ook van cruciaal belang zouden zijn, zegt Shaikh.
De internationale gemeenschap, zei hij, moet “de Libanezen helpen hun problemen op te lossen, die nog steeds bestaan en die niet uitsluitend te maken hebben met de Israëlische acties tegen hen.”