Het giftige afval van Maui zou 5 voetbalvelden en 5 verdiepingen hoog kunnen vullen. Waar zal het eindigen?

Jan De Vries

LAHAINA, Hawaï – Hinano Rodrigues herinnert zich dat hij 4 of 5 jaar oud was en een emmer over een snelweg naar de oceaan droeg in de gemeenschap op Maui, waar hij nog steeds woont.

Bij zonsopgang vergezelde hij zijn grootmoeder naar een rif bij laag water, waar ze zwarte slakken, stekelkreeften en stekelige zee-egels van de rotsachtige rotsen plukte. In het Hawaïaans gaf ze hem de opdracht om een ​​tak van de kiawe, een soort mesquite, af te breken om een ​​octopus die zich in een gat verstopte eruit te halen.

Aanbevolen video’s



Rodrigues, 71, leerde er de waarde van ahupuaa, een Hawaïaans systeem om het land te verdelen van de bergen tot aan de oceaan, waarbij de bewoners van elk gebied leefden van het land en het water daarin.

Maar nu is het gebied waar hij woont en waar zijn voorouders altijd hebben gewoond — de Olowalu ahupuaa — ook de thuisbasis van een tijdelijke vuilstortplaats die wordt gebruikt om puin op te slaan van de dodelijke bosbrand die afgelopen zomer het historische nabijgelegen stadje Lahaina decimeerde, waarbij duizenden gebouwen werden verwoest en 102 mensen omkwamen. Het is genoeg afval om vijf voetbalvelden van vijf verdiepingen hoog te bedekken, inclusief grond die is verontreinigd met lood en arseen.

Een controverse over de vraag of die plek echt tijdelijk is – en over waar het puin uiteindelijk terecht zou kunnen komen – heeft geleid tot een heftige juridische strijd waarbij tientallen miljoenen dollars op het spel staan, om nog maar te zwijgen van een onbetaalbaar ecosysteem vol koraal, manta’s en ander zeeleven vlak voor de kust.

“Waarom zou je opala op deze manier op een schone plek neerzetten?” vroeg Rodrigues, waarbij hij een Hawaïaans woord voor afval gebruikte.

Het verwerken van puin na grote bosbranden is altijd een logistieke uitdaging. Nadat de Camp Fire in 2018 85 mensen het leven kostte en het grootste deel van de stad Paradise in Californië in de as legde, waren er meer dan 300.000 vrachtwagens nodig om het puin naar drie verschillende stortplaatsen te vervoeren, aldus Cole Glenwright, de plaatsvervangend incidentcommandant van de puinruimingsoperatie. Het hele proces duurde ongeveer een jaar.

Op Maui duurt het veel langer vanwege zorgen over het milieu, de tijd die het heeft gekost om verwoeste terreinen op te ruimen, zorgen over culturele plekken van de oorspronkelijke bewoners van Hawaï en de onenigheid over het eigendom van een potentiële permanente locatie voor het puin.

De tijdelijke stortplaats in Olowalu is een voormalige steengroeve op staatsgrond en ligt dicht bij Lahaina, wat het een handige keuze maakte om het puin dat werd opgeruimd snel op te slaan, zodat de stad weer kon worden opgebouwd. Ambtenaren geloven dat het droge klimaat het risico op verspreiding van verontreiniging zal verminderen en ze zeggen dat ze veel voorzorgsmaatregelen hebben genomen, waaronder het gebruik van dikke voering en stormwatercontroles om afstroming tegen te gaan.

Ambtenaren hebben monsters van de bodem, het grondwater en het oppervlaktewater geanalyseerd en daarbij geen sporen van verontreiniging aangetroffen, zo blijkt uit een kwartaalrapport dat in juli is uitgebracht.

Maar de locatie ligt vlak boven een koraalrif en sommige bewoners vrezen een ecologische ramp als er vervuiling in het water terechtkomt.

De exploitatie van de site bedreigt ook heilige Hawaiiaanse heiligdommen en altaren en ontheiligt oude Hawaiiaanse begraafplaatsen, volgens een rechtszaak die is aangespannen door twee mensen die het puin in Olowalu niet willen. Een van de eisers is Manoa Ka’io Martin, wiens voorouders zich in de buurt bevinden. De andere is boer Eddy Garcia, die zich zorgen maakt over de besmetting van het voedsel dat hij verbouwt, waaronder taro, bananen, ananas en sterfruit.

Omdat er eisen worden gesteld om het puin uit Olowalu te verwijderen, probeert Maui County een voormalige privégroeve in de buurt van de Central Maui Landfill op het eiland in beslag te nemen om deze te gebruiken als permanente stortplaats.

Dat heeft geleid tot een nieuwe juridische strijd. Het bedrijf dat eigenaar is van het land, Komar Maui Properties, wil het niet opgeven.

Komar kocht het land in 2015 met plannen om een ​​privé-stortplaats te bouwen, maar het bedrijf zegt dat vergunningsproblemen de ontwikkeling hebben stilgelegd. Het bedrijf betwist de poging van de county om het eigendom in beslag te nemen door middel van eminent domain — een proces waarbij overheden privéland kunnen in beslag nemen voor openbaar gebruik, met een eerlijke compensatie voor de eigenaar. Een federale rechter heeft de county ervan weerhouden om onmiddellijk bezit te nemen terwijl de rechtszaak zich afspeelt.

Andy Naden, algemeen adviseur en uitvoerend vicevoorzitter van Komar Investments, het moederbedrijf van Komar Maui Properties, zegt dat de county pas overging tot inbeslagname van het land nadat bekend werd dat de Federal Emergency Management Agency “stortkosten” zou betalen die verband houden met het storten van het Lahaina-puin — kosten die doorgaans per gewicht worden betaald aan stortplaatseigenaren. Maui County rekent stortkosten van bijna $ 110 per ton voor vast gemeentelijk afval.

“FEMA gaat 400.000 ton in dit gat dumpen,” zei Naden. “Dat komt neer op $44 miljoen dat de federale overheid gaat geven aan degene die het gat heeft.”

Shayne Agawa, directeur van Maui’s Department of Environmental Management, betwistte dat. Hij zei dat zijn afdeling al lang geïnteresseerd is in het verwerven van het land als onderdeel van plannen om de aangrenzende openbare stortplaats uit te breiden.

Agawa, die in Olowalu woont, zei dat de county niet wil dat het puin op de tijdelijke locatie blijft liggen. Maar er is nog geen back-upplan bedacht voor het geval de rechtbank de county verhindert om Komars land in beslag te nemen. Ambtenaren kijken naar andere nabijgelegen percelen, zei hij.

In de rechtszaak die Garcia en Martin aanspanden, werd gesteld dat de bouw en exploitatie van de tijdelijke stortplaats daadwerkelijk schade aan de locaties heeft toegebracht of deze heeft ontheiligd door ze bloot te stellen aan giftig materiaal, wat in strijd is met Martins spirituele gebruiken.

Garcia zei dat hij zich ongemakkelijk voelt als rommelende vrachtwagens puin over de weg naast zijn boerderij vervoeren. Hij vreest dat een hevige regenbui ervoor zal zorgen dat gifstoffen uit het puin het voedsel dat hij verbouwt, besmetten.

Het tweetal liet hun rechtszaak vallen nadat de provincie plannen aankondigde voor de permanente locatie in centraal Maui, maar hun advocaat overweegt de volgende juridische stappen terwijl het puin in Olowalu ligt.

“Ik heb het gevoel dat ze het permanent willen maken en gewoon zullen zeggen: ‘Sorry, we kunnen het niet naar de andere locatie verplaatsen'”, aldus Garcia.

Wat de kwestie nog ingewikkelder maakt, is dat de as of botten van slachtoffers van de brand vermengd kunnen zijn met het puin. De 97-jarige grootmoeder van Raenelle Stewart stierf in de brand. Stewart vraagt ​​zich vaak af of de as die de familie ontving al haar resten bevatte. De resten van de brand moeten in de buurt worden bewaard, zei ze.

“Ik denk dat ze er een plek in Lahaina voor moeten aanwijzen,” zei ze. “Ik denk niet dat het zo giftig is dat de aarde het niet aankan.”

Randy Awo, een gepensioneerde bestuurder van het Department of Land and Natural Resources van de staat, is een inheemse Hawaïaanse inwoner van Maui. Hij zou het puin liever buiten de staat laten verschepen — een optie die ambtenaren verwierpen omdat ze te duur waren.

Awo noemde de zorgen over overblijfselen “een heilig onderwerp” en zei dat hij niet ongevoelig wil zijn voor families die dierbaren hebben verloren. Maar, voegde hij toe, de gemeenschap moet ook Maui’s beperkte hoeveelheid land beschermen.

“Wanneer ons milieu wordt blootgesteld aan gifstoffen die het leven zelf bedreigen,” zei Awo, “moeten we beslissingen gaan nemen die beide aspecten in overweging nemen.”