Vrijdagmorgen leken Israëlische troepen zich te hebben teruggetrokken uit drie vluchtelingenkampen op de bezette Westelijke Jordaanoever, na een militaire operatie die meer dan een week duurde en tientallen doden en een spoor van verwoesting achterliet.
Israëlische soldaten hebben een Amerikaanse vrouw doodgeschoten die elders op de Westelijke Jordaanoever deelnam aan een protest tegen nederzettingen, aldus een getuige. Het Witte Huis zei dat het “diep geschokt” was door de moord op de vrouw, geïdentificeerd als Aysenur Ezgi Eygi, een 26-jarige vrouw die ook de Turkse nationaliteit had, en het riep Israël op om te onderzoeken wat er gebeurd was.
Aanbevolen video’s
De invallen van het leger in de drie vluchtelingenkampen, waarbij honderden militairen betrokken waren, waren de dodelijkste operaties in het gebied sinds het begin van de oorlog tussen Israël en Hamas.
Na dagenlang grotendeels opgesloten te hebben gezeten in hun huizen, kwamen de bewoners van het Jenin-kamp naar buiten om de schade op te nemen van wat volgens functionarissen de meest destructieve aanval in jaren was. Verwrongen wapeningsstaven staken uit het beton van ingestorte gebouwen. Muren die nog overeind stonden, waren doorboord door kogels en granaatscherven.
Tijdens de operatie zeiden Israëlische militaire functionarissen dat ze militanten in Jenin, Tulkarem en de vluchtelingenkampen van Al-Faraa als doelwit hadden, in een poging om recente aanvallen op Israëlische burgers in te dammen. Ze zeggen dat dergelijke aanvallen geavanceerder en dodelijker zijn geworden sinds Israël zijn campagne in Gaza lanceerde als reactie op de aanval van Hamas op Israël bijna 11 maanden geleden.
Vrijdagmorgen werden de troepen teruggetrokken uit het kamp Tulkarem en waren ze al eerder vertrokken uit Al-Faraa. Het Israëlische leger gaf in een verklaring aan dat de operatie nog niet voorbij was.
“De Israëlische veiligheidstroepen blijven optreden om de doelstellingen van de antiterreuroperatie te bereiken”, aldus het leger in een verklaring.
De operatie was onderdeel van een grote escalatie van geweld op de Westelijke Jordaanoever sinds het begin van de oorlog tussen Israël en Hamas op 7 oktober, met inbegrip van Israëlische invallen en aanvallen van Palestijnse militanten, evenals toegenomen aanvallen van Israëlische kolonisten op Palestijnen en zwaardere repressie tegen Palestijnse protesten. Meer dan 690 Palestijnen zijn gedood, volgens Palestijnse gezondheidsfunctionarissen.
Eygi werd gedood tijdens een protest buiten de noordelijke Westelijke Jordaanoeverstad Beita, op een heuvel met uitzicht op een nabijgelegen nederzetting. Een mede-demonstrant, Johnathan Pollak, een Israëliër, zei dat er gevechten waren uitgebroken waarbij Israëlische troepen traangas en scherpe munitie afvuurden op Palestijnse demonstranten die stenen gooiden. Nadat de demonstranten zich van de heuvel hadden teruggetrokken, zei hij dat hij soldaten op een nabijgelegen dak vuur zag openen en Eygi bloedend op de grond viel. Artsen zeiden dat ze in haar hoofd was geschoten.
Het Israëlische leger zei dat het onderzoek doet naar berichten dat troepen een buitenlander hebben gedood terwijl ze schoten op een “aanstichter van gewelddadige activiteiten” in het gebied van het protest.
Het belangrijkste doelwit van de militaire invallen van de afgelopen 10 dagen was het vluchtelingenkamp Jenin, een dichtbebouwde wijk waar zo’n 20.000 Palestijnen wonen en waar gewapende groeperingen – waaronder Hamas en de Islamitische Jihad, maar ook andere facties die pleiten voor ‘verzet’ tegen de Israëlische bezetting – een krachtige aanwezigheid hebben.
Gevechten in Jenin zijn verantwoordelijk voor 21 van de 39 Palestijnen die volgens lokale gezondheidsfunctionarissen zijn gedood tijdens de Israëlische opmars op de Westelijke Jordaanoever. Volgens het leger waren de meesten militanten.
De gevechten hebben verwoestende gevolgen gehad voor de Palestijnse burgers die in Jenin wonen.
Water- en elektriciteitsvoorzieningen zijn afgesloten, families zijn opgesloten in hun huizen en ambulances die de gewonden evacueerden zijn tegengehouden op weg naar nabijgelegen ziekenhuizen, terwijl Israëlische soldaten op zoek zijn naar militanten. Israëlische militaire bulldozers hebben wegen opengebroken.
De gouverneur van Jenin, Kamal Abu al-Rub, zei dat de schade aan de infrastructuur enorm was.
“We hebben in het verleden talloze invasies gehad, maar deze invasie is de meest verwoestende,” zei hij. Hij zei dat ambulances onder vuur kwamen te liggen tijdens de aanval, waarbij één dokter gewond raakte. De economie in het kamp, waar de werkloosheid al op 21% stond, was verder verwoest, zei hij.
Het kamp Tulkarem zag vergelijkbare schade. In de rustige ochtend van vrijdag keek bewoner Ziad Abu Tahoun met ontzetting naar de opengebroken straten en ingestorte gebouwen.
“Kijk naar de staat van het kamp, het kamp verkeert in een deplorabele staat,” zei hij. “Ze hebben ons 60 jaar teruggeworpen.”
In het zuiden van Gaza hervatten gezondheidswerkers de vaccinatie van kinderen tegen polio, waarmee de tweede fase van een grootschalige vaccinatiecampagne werd voortgezet. De eerste fase begon zondag in ziekenhuizen en medische locaties in de centrale Gazastrook. De laatste fase zou zich richten op het noorden en eindigde op 9 september. In totaal hoopt de WHO 640.000 Palestijnse kinderen in Gaza te kunnen vaccineren tegen polio.
De operatie werd uitgevoerd als een spoedmaatregel om een grootschalige polio-uitbraak te voorkomen, nadat gezondheidsfunctionarissen het eerste gerapporteerde poliogeval in 25 jaar hadden bevestigd: bij een 10 maanden oude jongen die nu verlamd is aan zijn been.
De oorlog in Gaza begon toen Hamas en andere militanten op 7 oktober een verrassingsaanval op Israël uitvoerden, waarbij ongeveer 1200 mensen omkwamen, voornamelijk burgers. Hamas zou nog steeds meer dan 100 gijzelaars vasthouden. De Israëlische autoriteiten schatten dat ongeveer een derde van hen dood is.
Israëls vergeldingsoffensief heeft meer dan 40.000 Palestijnen gedood, volgens het ministerie van Volksgezondheid in het door Hamas gecontroleerde Gaza, dat geen onderscheid maakt tussen burgers en strijders in zijn telling. Het ministerie meldt dat er meer dan 94.000 gewonden zijn geraakt sinds het begin van de oorlog.
Israël staat onder toenemende druk van de Verenigde Staten en andere bondgenoten om een staakt-het-vuren-deal in Gaza te bereiken, maar premier Benjamin Netanyahu blijft aandringen op een eis die naar voren is gekomen als een belangrijk knelpunt in de gesprekken: voortdurende Israëlische controle over de Philadelphi-corridor, een smalle band langs de grens van Gaza met Egypte waar Israël beweert dat Hamas wapens Gaza binnensmokkelt. Egypte en Hamas ontkennen dit.
Hamas beschuldigt Israël ervan dat het maandenlange onderhandelingen heeft gerekt door nieuwe eisen te stellen, waaronder blijvende Israëlische controle over zowel de Philadelphia-corridor als een tweede corridor die door Gaza loopt.
Hamas heeft aangeboden alle gijzelaars vrij te laten in ruil voor een einde aan de oorlog, de volledige terugtrekking van Israëlische troepen en de vrijlating van een groot aantal Palestijnse gevangenen, waaronder vooraanstaande militanten. Dit zijn in grote lijnen de voorwaarden die in juli door de Amerikaanse president Joe Biden zijn voorgesteld in een kader voor een deal.
David Rising deed verslag vanuit Bangkok. Julia Frankel droeg bij aan dit verhaal vanuit Jeruzalem.