IK BEN JE NIET – IMI N’De reddingswerkers en omstanders zijn allang weg, maar de restanten van huizen liggen nog steeds in stapels langs de hobbelige wegen.
Een jaar nadat bijna 3.000 mensen omkwamen bij een enorme aardbeving in de Hoge Atlas in Marokko, lijkt het nog steeds alsof er een bom is ontploft in dorpen als Imi N’tala. Daar kwamen tientallen inwoners om het leven nadat een stuk berghelling afbrak en het grootste deel van de gebouwen in de as legde.
Aanbevolen video’s
Gebroken stenen, verbogen wapeningsstaven en stukken keukenvloer zijn er nog, maar zijn in nettere stapels geveegd naast plastic tenten waar de ontheemden nu wonen. Sommigen wachten op geld om hun huizen te herbouwen. Anderen wachten op goedkeuring van hun blauwdrukken.
Op sommige plekken zijn bewoners die zeggen dat ze wachten op overheidsacties, begonnen met het ad hoc herbouwen van gebouwen. Elders zijn mensen die genoeg hebben van de benauwdheid van plastic tenten teruggekeerd naar hun gebarsten huizen of zijn ze verhuisd naar grotere steden, waarbij ze hun oude leven achter zich hebben gelaten.
In steden als Amizmiz en Moulay Brahim zijn de straten netjes geveegd, maar er zijn nog steeds gebarsten gebouwen en hopen puin te zien, net als in de dagen na de aardbeving.
Het ritme van het normale leven is enigszins hervat in enkele van de grotere steden van de provincie, waar de wederopbouw van wegen, huizen, scholen en bedrijven gaande is en sommige bewoners metalen containerwoningen hebben gekregen. Maar veel van degenen die ontheemd zijn geraakt uit de meer dan 55.000 huizen die door de aardbeving zijn verwoest, blijven kwetsbaar voor de zomerhitte en de winterkou, en leven in plastic tenten, ongeduldig om terug te keren.
Mohamed Soumer, een 69-jarige gepensioneerde die zijn zoon verloor bij de aardbeving van vorig jaar, is boos omdat de lokale autoriteiten hem hebben verboden zijn huis op dezelfde steile berghelling te herbouwen vanwege veiligheidsredenen. Hij brengt zijn dagen nu door met zijn vrouw in een plastic tent bij zijn inmiddels verwoeste huis en is bang om ergens anders heen te verhuizen en zijn leven opnieuw te beginnen in een groter, duurder gebied.
“Inwoners willen hier blijven omdat ze land hebben waar ze groenten verbouwen om in hun levensonderhoud te voorzien,” zei hij. “Als ze ergens anders heen gaan en deze plek verlaten, kunnen ze daar niet meer wonen.”
De overheid beloofde huishoudens al vroeg maandelijkse toelagen na de aardbeving en extra fondsen voor seismisch veilige wederopbouw. Vorige week werd gezegd dat beide waren verstrekt aan de meerderheid van de in aanmerking komende gezinnen en huishoudens.
“Er worden specifieke oplossingen op de grond ingezet voor moeilijke gevallen”, aldus het kantoor van de premier van Marokko in een verklaring.
Maar in werkelijkheid is de verdeling ervan ongelijkmatig, zeggen bewoners. Velen wachten nog steeds op geld of op de start van de wederopbouw.
Er is woede ontstaan tegen lokale autoriteiten in steden als Amizmiz en dorpen als Talat N’Yaqoub, waar bewoners protesteerden tegen hun leefomstandigheden. Ze hebben kritiek geuit op het trage tempo van de wederopbouw en eisten meer investeringen in sociale diensten en infrastructuur, die al lang verwaarloosd zijn in tegenstelling tot de stedelijke centra en kustlijn van Marokko.
Ambtenaren hebben gezegd dat de herbouw 120 miljard dirham ($12 miljard) zal kosten en ongeveer vijf jaar zal duren. De overheid heeft een aantal stukken plattelandswegen, gezondheidscentra en scholen herbouwd, maar vorige week erkende de commissie die belast was met de herbouw de noodzaak om de herbouw van een aantal huizen te versnellen.