Volgens een nieuw onderzoek creëert de wereld elk jaar 57 miljoen ton aan plasticvervuiling en verspreidt dit zich van de diepste oceanen tot de hoogste bergtoppen en in het lichaam van mensen. Meer dan tweederde daarvan komt uit het mondiale Zuiden.
Het is genoeg vervuiling per jaar — ongeveer 52 miljoen ton — om Central Park in New York City te vullen met plastic afval dat net zo hoog is als het Empire State Building, aldus onderzoekers van de University of Leeds in het Verenigd Koninkrijk. Ze onderzochten afval dat op lokaal niveau werd geproduceerd in meer dan 50.000 steden en dorpen over de hele wereld voor een studie in het tijdschrift Nature van woensdag.
Aanbevolen video’s
De studie onderzocht plastic dat in de open omgeving terechtkomt, niet plastic dat op stortplaatsen belandt of op de juiste manier wordt verbrand. Voor 15% van de wereldbevolking slaagt de overheid er niet in om afval te verzamelen en te verwerken, aldus de auteurs van de studie — een belangrijke reden waarom Zuidoost-Azië en Sub-Sahara Afrika het meeste plastic afval produceren. Dat omvat 255 miljoen mensen in India, aldus de studie.
Lagos, Nigeria, stootte de meeste plasticvervuiling uit van alle steden, volgens studieauteur Costas Velis, hoogleraar milieutechniek in Leeds. De andere steden met de grootste plasticvervuiling zijn New Delhi; Luanda, Angola; Karachi, Pakistan en Al Qahirah, Egypte.
India is wereldleider in het genereren van plasticvervuiling, met een productie van 10,2 miljoen ton per jaar (9,3 miljoen metrische ton), veel meer dan het dubbele van de volgende grote vervuilende landen, Nigeria en Indonesië. China, vaak verguisd vanwege vervuiling, staat op de vierde plaats, maar boekt enorme vooruitgang in het verminderen van afval, aldus Velis. Andere grote plasticvervuilers zijn Pakistan, Bangladesh, Rusland en Brazilië. Die acht landen zijn verantwoordelijk voor meer dan de helft van de plasticvervuiling ter wereld, volgens de gegevens van de studie.
Volgens het onderzoek staan de Verenigde Staten op de 90e plaats wat betreft plasticvervuiling met meer dan 52.500 ton (47.600 metrische ton) en het Verenigd Koninkrijk op de 135e plaats met bijna 5.100 ton (4.600 metrische ton).
In 2022 stemden de meeste landen ter wereld in met het sluiten van het eerste juridisch bindende verdrag over plasticvervuiling, ook in de oceanen. De laatste onderhandelingen over het verdrag vinden in november plaats in Zuid-Korea.
De studie gebruikte kunstmatige intelligentie om zich te concentreren op plastics die op onjuiste wijze werden verbrand — ongeveer 57% van de vervuiling — of gewoon werden gedumpt. In beide gevallen zijn het ongelooflijk kleine microplastics, of nanoplastics, die het probleem van een visuele ergernis op stranden en een probleem voor het zeeleven veranderen in een bedreiging voor de menselijke gezondheid, aldus Velis.
Er zijn dit jaar diverse onderzoeken uitgevoerd naar de prevalentie van microplastics in ons drinkwater en in menselijk weefsel, zoals harten, hersenen en testikels. Artsen en wetenschappers zijn er echter nog steeds niet helemaal uit wat de gevaren voor de menselijke gezondheid zijn.
“De grote tijdbom van microplastics zijn deze microplastics die voornamelijk in het Globale Zuiden worden vrijgegeven,” zei Velis. “We hebben al een enorm verspreidingsprobleem. Ze bevinden zich op de meest afgelegen plekken … de toppen van de Everest, in de Marianentrog in de oceaan, in wat we inademen en wat we eten en wat we drinken.”
Hij noemde het ‘iedereens probleem’ en een probleem dat toekomstige generaties zal achtervolgen.
“We zouden de schuld, welke schuld dan ook, niet bij het Globale Zuiden moeten leggen,” zei Velis. “En we zouden onszelf op geen enkele manier moeten prijzen voor wat we in het Globale Noorden doen.”
Volgens Velis is er gewoon sprake van een gebrek aan middelen en het vermogen van de overheid om de burgers de nodige diensten te bieden.
Externe experts maken zich zorgen dat de focus van de studie op vervuiling, in plaats van op de algehele productie, de plasticindustrie vrijuit laat gaan. Het maken van plastic stoot grote hoeveelheden broeikasgassen uit die bijdragen aan klimaatverandering.
“Deze jongens hebben plasticvervuiling veel enger gedefinieerd, als eigenlijk alleen macroplastics die na de consument in het milieu terechtkomen, en het risico bestaat dat we onze focus op de upstream verliezen en zeggen: hé, nu hoeven we alleen nog maar beter met het afval om te gaan,” aldus Neil Tangri, senior director of science and policy bij GAIA, een wereldwijd netwerk van belangenbehartigingsorganisaties die werken aan initiatieven voor zero waste en milieurechtvaardigheid. “Het is noodzakelijk, maar het is niet het hele verhaal.”
Theresa Karlsson, wetenschappelijk en technisch adviseur van het International Pollutants Elimination Network, een andere coalitie van belangenbehartigingsgroepen op het gebied van milieu, gezondheid en afval, noemde de omvang van de vervuiling die door de studie werd geïdentificeerd ‘alarmerend’ en zei dat het aantoont dat de hoeveelheid plastic die vandaag de dag wordt geproduceerd ‘onbeheersbaar’ is.
Maar ze zei dat de studie de betekenis mist van de wereldwijde handel in plastic afval, waarbij rijke landen het naar arme landen sturen. De studie zei dat de handel in plastic afval afneemt, met China dat de import van afval verbiedt. Maar Karlsson zei dat de totale afvalhandel juist toeneemt en waarschijnlijk ook plastic. Ze noemde de export van EU-afval van 110.000 ton (100.000 metrische ton) in 2004 naar 1,4 miljoen ton (1,3 miljoen metrische ton) in 2021.
Velis zei dat de hoeveelheid verhandeld plastic afval klein is. Kara Lavender Law, een professor oceanografie aan de Sea Education Association die niet betrokken was bij de studie, was het daarmee eens, gebaseerd op Amerikaanse plastic afvaltrends. Ze zei dat dit overigens een van de uitgebreidere studies over plastic afval was.
Ambtenaren in de kunststofindustrie waren lovend over het onderzoek.
“Deze studie onderstreept dat niet-ingezameld en niet-beheerd plastic afval de grootste bijdrage levert aan plasticvervuiling en dat het prioriteren van adequaat afvalbeheer cruciaal is om plasticvervuiling te beëindigen,” aldus Chris Jahn, raadssecretaris van de International Council on Chemical Associations, in een verklaring. In verdragsonderhandelingen verzet de industrie zich tegen een limiet op de plasticproductie.
De Verenigde Naties voorspellen dat de productie van plastic waarschijnlijk zal stijgen van ongeveer 440 miljoen ton (400 miljoen metrische ton) per jaar naar meer dan 1.200 miljoen ton (1.100 miljoen metrische ton), en zeggen dat “onze planeet stikt in plastic.”
Jennifer McDermott leverde een bijdrage vanuit Providence, Rhode Island.
Volg Seth Borenstein op X op @borenbears