VENETIË – “Joker” is een moeilijk te evenaren act. Todd Phillips’ duistere, door Scorsese geïnspireerde karakterstudie over de Batman-schurk bracht meer dan een miljard dollar op aan de kassa, won Joaquin Phoenix zijn eerste Oscar, domineerde maandenlang het culturele discours en creëerde een nieuwe filmmijlpaal.
Het was niet voor iedereen weggelegd, maar het raakte mensen wel.
Aanbevolen video’s
Wetende dat het een dwaze missie was om het nog een keer te proberen, draaiden Phillips en Phoenix, of beter gezegd, pirouetteerden ze in wat “Joker: Folie à Deux” zou worden. De duistere en fantastische muzikale reis gaat dieper in op de geest van Arthur Fleck terwijl hij wacht op zijn proces voor moord en verliefd wordt op een medegevangene in Arkham, Lee, gespeeld door Lady Gaga. Er is zang, dans en chaos.
Als Phillips en Phoenix één ding hebben geleerd door de jaren heen, is het wel dat hoe enger iets is, hoe beter. Dus kwamen ze opnieuw in opstand tegen de verwachtingen en gingen ze helemaal los met iets dat critici al sterk verdeelde.
Net als bij de eerste film mag het publiek zelf beslissen wanneer de film op 4 oktober in de bioscoop verschijnt.
“HOE GA JE JOAQUIN PHOENIX ERVOOR ZORGEN DAT JE EEN VERVOLG MAAKT?”
Elke stripboekfilm die een miljard dollar oplevert, zal het vervolg hebben. Maar met “Joker” was het nooit zeker dat het ergens heen zou gaan: Joaquin Phoenix maakt geen vervolgen. Toch bleek Phoenix nog niet helemaal klaar te zijn met Arthur Fleck.
Tijdens de eerste vroeg de acteur zich af hoe dit personage er in verschillende situaties uit zou zien. Hij en de fotograaf op de set maakten klassieke filmposters na, zoals “One Flew Over the Cuckoo’s Nest” en “Yentl” met de Joker erin en lieten ze aan Phillips zien.
“Soms ben je gewoon klaar met iets en andere keren heb je een blijvende interesse,” zei Phoenix. “Er was gewoon meer te ontdekken. … Ik had gewoon het gevoel dat we nog niet klaar waren.”
Dus Phillips en zijn co-schrijver Scott Silver gingen aan de slag met een nieuw script, een script dat aansloot bij de muziek in Arthur Flecks hoofd. Dan verandert zijn saaie Arkham-leven in Technicolor wanneer hij Lee ontmoet en voor hem valt, een Joker-superfan.
“Joaquin Phoenix gaat geen line drive doen. Hij gaat niet iets doen wat fanservice is,” zei Phillips. “Hij wilde net zo bang zijn als in de eerste film. Dus probeerden we iets te maken dat net zo gedurfd en out there is en hopelijk snappen mensen het.”
LADY GAGA VINDT LEE’S STEM EN VERLIEST HAAR EIGEN STEM
Eén beslissing die al voor discussie zorgt, is het casten van iemand met een stem als Lady Gaga en het instrument niet ten volle benutten. Phillips, die producer was bij “A Star is Born,” wilde iemand die “muziek met zich meebracht.” Maar Lee is geen zanger.
“Zingen is zo’n tweede natuur voor mij, en muziek maken en optreden op het podium zit zo in mij. Vooral deze muziek,” zei Gaga. “Ik heb uitgebreid gewerkt aan het afleren van mezelf voor deze film en heb zoveel mogelijk weggegooid om ervoor te zorgen dat ik nooit vast zou zitten in wat ik doe. Ik moest het echt allemaal uitwissen.”
Phoenix, die niet helemaal zeker wist hoe het zou zijn om te werken met iemand die zo’n enorm superster-persona heeft, vond Gaga verfrissend pretentieloos en beschikbaar. En als acteur bewonderde hij haar toewijding aan het personage.
“Haar kracht zit in het zingen en op een bepaalde manier zingen,” zei hij. “Dat ze dat opofferde door haar karakter, om iets te doen wat mensen een musical zouden noemen, maar het niet op de manier uitvoerde die het beste zou klinken als zangeres, maar het vanuit het karakter benaderde, was een heel moeilijk proces. Ik was echt onder de indruk van haar bereidheid om dat te doen.”
Naast het schrijven van een “wals die uit elkaar valt” voor de film, brengt Gaga vrijdag een bijbehorend album uit, “Harlequin”, met songtitels als “Oh, When the Saints”, “World on a String”, “If My Friends Could See Me Now” en “That’s Life”.
SORRY PUDDIN’, DIT IS NIET MARGOT ROBBIE’S HARLEY QUINN
Net zoals de Joker van Phoenix niet die van Heath Ledger of Jack Nicholson is, is Gaga’s Lee niet de Harley Quinn van “Birds of Prey”.
“We gaan nooit overtreffen wat Margot Robbie deed,” zei Phillips. “Je moet iets 180 graden de andere kant op doen.”
Zeker, Lee zal nog steeds terloops iets in brand steken om wat tijd alleen met Joker te krijgen, maar het tumult is meer intern. En Gaga stortte zich op het maken van Lee iets nieuws: een echt persoon, gegrond in een realiteit die voor haar kwam.
“Ik heb veel tijd besteed aan het ontwikkelen van haar innerlijke leven (wat) voor mij veel te maken had met haar storm en wat haar altijd op het punt van ontploffen zette,” zei Gaga. “Er is een bepaald soort gevaar dat ze met zich meedraagt, maar het zit van binnen en het is een soort explosief.”
“WIL JE GEWOON EEN BRUUT?”
Brendan Gleeson twijfelde er niet over om zich bij het ensemble aan te sluiten. Hij had eerder met Phoenix gewerkt aan “The Village” en was onder de indruk van wat hij in de eerste film had gedaan.
“Hij heeft een absolute meedogenloze integriteit, nieuwsgierigheid en drive”, zei Gleeson. “Hij zal niet zomaar dezelfde weg bewandelen omwille van zichzelf.”
Maar hij wilde ook niet de simpele versie van een bewaker uit de gevangenis van Arkham spelen.
“Ik zei, kijk, wil je gewoon een brute? Want ik weet niet zeker of ik gewoon een brute wil doen,” zei Gleeson. “Hij wilde iets meer. We probeerden lagen in deze kerel te vinden.”
HET CREËREN VAN WANHEET
Iedereen die met Phoenix heeft gewerkt, weet dat hij graag dingen fris houdt. Dat kan iets kleins zijn als het veranderen van de locatie van een rekwisiet of iets groots als het op het laatste moment weggooien van een choreografie waar je maandenlang aan hebt gerepeteerd.
“Ik denk dat we allebei van chaos houden, niet alleen in films maar ook op de set,” zei Phillips. “Het moest voelen alsof alles kon gebeuren.”
Met 95% dezelfde crew als de eerste, was iedereen bereid om flexibel te zijn. Gaga dook er ook meteen in en stelde voor dat ze live voor de camera zouden zingen.
“Het veranderde het hele maken van de film,” zei Phillips. “We zongen niet alleen live, we zongen live anders bij elke take.”
DAT IS ENTERTAINMENT?
Sinds Arthur Robert De Niro’s talkshowhost Murray Franklin op live televisie doodde in de eerste film, is hij een soort icoon en curiositeit geworden, mede dankzij een vaak genoemde, maar nooit vertoonde, televisiefilm die over hem is gemaakt. Nu wordt het proces ook op televisie uitgezonden.
“Onder dit alles zit dit idee van corruptie en hoe alles in het systeem corrupt is, van het gevangenissysteem tot het rechtssysteem tot het idee van entertainment, eerlijk gezegd,” zei Phillips. “Het idee dat in de Verenigde Staten in ieder geval alles entertainment is. Een rechtszaak kan entertainment zijn, en een presidentsverkiezing kan entertainment zijn. Dus, als dat waar is, wat is entertainment dan?”
NIET MEER EEN COMPLETE WILD CARD
Het is makkelijker om de opstandeling te zijn, niet de zittende president, zei Phillips. Hoewel een Joker-film nooit helemaal onder de radar zal blijven, is de schijnwerper deze keer ongetwijfeld intenser.
“Je hebt het gevoel dat je een groter doelwit op je rug hebt”, aldus Phillips.
Hoewel een groot deel van de film werd gemaakt op Warner Bros. soundstages in Los Angeles, ging de productie terug naar New York om opnieuw te filmen op de Bronx-trap (die nu op Google Maps verschijnt als de Joker Stairs) en buiten een gerechtsgebouw in Manhattan. De productie ensceneerde een enorme protestscène, met Gaga, bijna gelijktijdig met de mediagekte rond het zwijggeldproces van Donald Trump, alsof er nog niet genoeg ogen op hen gericht waren.
Sommigen maken zich ook zorgen over het grotere budget van het vervolg en of het het succes van het eerste deel kan evenaren. Maar Phillips heeft geleerd om het met de nodige voorzichtigheid te nemen.
“Er is een andere hoeveelheid druk, maar dat hoort gewoon bij het maken van films,” zei hij. “Je kunt niet iedereen tevreden stellen en je gaat er gewoon voor.”
Gleeson heeft een nog zonniger perspectief.
“Het heeft een soort arthouse-filmintegriteit op blockbusterschaal. Het is geweldig nieuws voor de cinema, is hoe ik ernaar kijk,” zei Gleeson. “Als deze evenementenfilms diepgang kunnen blijven hebben en zo tegenstrijdig kunnen zijn als deze, hoeven we ons geen zorgen te maken over de toekomst van de cinema.”
IS HET DUS EEN MUSICAL?
Eén ding wat Phillips niet wilde doen, was een discussie op gang brengen over wat wel en niet een musical is. Hij probeert gewoon de verwachtingen te managen.
“Mensen zeggen: ‘wat bedoel je, het is geen musical?’ En het is een musical. Het heeft alle elementen van een musical. Maar ik denk dat ik bedoel dat alle musicals die ik heb gezien me aan het eind meestal blij achterlaten, ‘Umbrellas of Cherbourg’ is daar niet een van. Dit heeft zoveel verdriet in zich dat ik mensen gewoon niet op het verkeerde been wilde zetten.”