Werknemers hebben woensdag de laatste dammen in een belangrijk deel van de Klamath-rivier doorgebroken. Hierdoor kunnen zalmen voor het eerst in meer dan een eeuw weer vrij rondzwemmen in een belangrijk stroomgebied bij de grens tussen Californië en Oregon. Het grootste damverwijderingsproject in de geschiedenis van de VS is bijna voltooid.
Ploegen gebruikten graafmachines om rotsdammen te verwijderen die water stroomopwaarts van twee dammen omleidden, Iron Gate en Copco No. 1, die beide al bijna volledig waren verwijderd. Met elke schep kon er meer en meer rivierwater door het historische kanaal stromen. Het werk heeft de zalm een doorgang gegeven naar belangrijke stukken leefgebied, net op tijd voor het paaiseizoen van de herfst-Chinook, of koningszalm.
Aanbevolen video’s
Toen Amy Bowers Cordalis, een lid van de Yurok-stam en advocaat namens de stam, woensdagochtend bij Iron Gate stond te huilen, zag ze hoe het water over de voormalige dam stroomde en langzaam terugstroomde in de rivier.
Bowers Cordalis strijdt al sinds 2002 voor de verwijdering van de dammen van Klamath, toen ze zag hoe enkele van de tienduizenden zalmen in de rivier stierven door een bacteriële uitbraak die werd veroorzaakt door laag water en warme temperaturen. Ze zei dat het kijken naar de rivier die terugkeerde naar zijn natuurlijke bedding voelde alsof ze getuige was van zijn wedergeboorte.
“Het was surrealistisch. Het was zo emotioneel. Ik voelde me zo hoopvol en zo tevreden dat we deze rivier hebben hersteld,” zei ze. “En als je ernaar keek, kon je de rivier bijna horen roepen: ‘Ik ben vrij, ik ben vrij.'”
De sloop vindt ongeveer een maand plaats voordat de verwijdering van vier torenhoge dammen in de Klamath voltooid zou zijn. Het is onderdeel van een landelijke beweging om rivieren weer hun natuurlijke stroomsnelheid te laten aannemen en ecosystemen voor vissen en andere wilde dieren te herstellen.
Volgens de belangenbehartigingsgroep American Rivers waren er in februari meer dan 2000 dammen verwijderd in de VS, waarvan de meeste in de afgelopen 25 jaar. Daaronder bevonden zich dammen op de Elwha River in de staat Washington, die uit Olympic National Park stroomt in de Straat van Juan de Fuca, en de Condit Dam op de White Salmon River, een zijrivier van de Columbia.
“Ik ben enthousiast om de restauratiefase van de Klamath River in te gaan,” zei Russell ‘Buster’ Attebery, voorzitter van de Karuk Tribe, in een verklaring. “Het herstellen van honderden kilometers aan paaigronden en het verbeteren van de waterkwaliteit zal helpen de terugkeer van onze zalm te ondersteunen, een gezonde, duurzame voedselbron voor verschillende stammen.”
Zalm is van cultureel en spiritueel belang voor de stam en andere stammen in de regio.
De Klamath stond ooit bekend als de op twee na grootste zalmproducerende rivier aan de westkust. Maar nadat energiebedrijf PacifiCorp de dammen bouwde om elektriciteit op te wekken tussen 1918 en 1962, stopten de constructies de natuurlijke stroming van de rivier en verstoorden ze de levenscyclus van de zalmen in de regio, die het grootste deel van hun leven in de Stille Oceaan doorbrengen, maar terugkeren naar hun geboorterivieren om te paaien. De vispopulatie nam vervolgens dramatisch af, wat decennia van pleidooien van stammen en milieuorganisaties op gang bracht, wat culmineerde in 2022 toen federale toezichthouders een plan goedkeurden om de dammen te verwijderen.
Sindsdien is de kleinste van de vier dammen, bekend als Copco No. 2, verwijderd. Ploegen hebben ook de reservoirs van de andere drie dammen leeggepompt en zijn in maart begonnen met het verwijderen van die structuren.
Langs de Klamath zal het verwijderen van de dammen geen grote impact hebben op de energievoorziening. Op volle capaciteit produceerden ze minder dan 2% van de energie van PacifiCorp — genoeg om ongeveer 70.000 huizen van stroom te voorzien. Waterkracht die door dammen wordt geproduceerd, wordt beschouwd als een schone, hernieuwbare energiebron, maar veel grotere dammen in het westen van de VS zijn een doelwit geworden voor milieuorganisaties en stammen vanwege de schade die ze toebrengen aan vis- en rivierecosystemen.
Het project zou naar verwachting ongeveer 500 miljoen dollar kosten, betaald door belastingbetalers en PacifiCorps-belastingbetalers.
Senator Dennis Linthicum van de staat Oregon, een Republikein, heeft zich uitgesproken tegen het project voor het verwijderen van de dam. Hij zegt dat het project belangrijke locaties voor wateropslag, overstromingsbeheersing en brandpreventie verwijdert.
“We hebben visserijen, kwekerijen die er al jaren zijn en waar zalm naartoe gaat, en op de een of andere manier is dat ‘niet goed genoeg'”, zei hij. “De zalm moet verder langs de dam, langs JC Boyle, om geschiedenis te schrijven”, merkte hij op bij een dam stroomopwaarts.
Het is onduidelijk hoe snel de zalm terugkeert naar zijn historische leefgebieden en de rivier zal genezen. Er zijn al meldingen geweest van zalm bij de monding van de rivier, die aan hun rivierreis beginnen. Michael Belchik, senior waterbeleidsanalist voor de Yurok-stam, zei dat hij hoopt dat ze snel voorbij de Iron Gate-dam komen.
“Ik denk dat we wat vroege successen gaan boeken,” zei hij. “Ik ben er vrij zeker van dat we wat vis boven de dam zullen zien. Zo niet dit jaar, dan zeker volgend jaar.”
Verderop stroomopwaarts liggen nog twee andere dammen in Klamath, maar die zijn kleiner en laten zalm passeren via vispassages: een reeks poelen waar vissen doorheen kunnen springen om voorbij een dam te komen.
Mark Bransom, algemeen directeur van de Klamath River Renewal Corporation, de non-profitorganisatie die is opgericht om toezicht te houden op het project, merkte op dat het ongeveer tien jaar duurde voordat de Lower Elwha Klallam-stam weer kon gaan vissen na het verwijderen van de Elwha-dammen.
“Ik weet niet of iemand met zekerheid weet wat het betekent voor de terugkeer van vissen,” zei hij. “Het zal enige tijd duren. Je kunt niet in één nacht 100 jaar aan schade en impact op een riviersysteem ongedaan maken.”